Hoe het allemaal begon
In 1997 namen de huisbewaarders van het parochiecentrum van O.-L.-Vrouw o/d Dijle hun intrek in de Refugie van Grimbergen, een eeuwenoud gebouw in het historische hart van Mechelen. Tot hun verrassing ontdekten ze een grandioze zolder, een verborgen juweel dat smeekte om gedeeld te worden. Maar hoe konden ze deze unieke ruimte tot leven brengen?
Na veel overpeinzingen ontstond het idee: een intieme ontmoetingsplek voor vrienden, waar jazzplaten en -CD’s de sfeer bepaalden, gedraaid door een “jazz-dj” met een schat aan kennis. De eerste avonden werden georganiseerd voor een select gezelschap van vrienden en kenners. Maar al snel groeide de belangstelling. Jonge muzikanten klopten aan met de vraag om te mogen optreden.
Het werd duidelijk dat deze zolder voorzag in een lang gekoesterde behoefte. Mechelen, ooit de thuisbasis van legendarische jazzclubs zoals de Begijnenzolder en de New Standard, was een braakland geworden voor jazzliefhebbers. In 1998 werd de vzw Jazzzolder opgericht, precies op het juiste moment.
De zolder onderging een ware metamorfose. Afgedankte banken, een geïmproviseerde toog en doordachte belichting creëerden een unieke sfeer. Bezoekers en muzikanten waren het erover eens: deze zolder, met zijn uitstekende akoestiek, was een van de meest charmante jazzclubs van het land en zelfs daarbuiten, volgens kenners als Jef Neve.
Het interieur was niet het enige dat veranderde. De occasionele concerten maakten plaats voor een volwassen programmering. Jazzliefhebbers uit Mechelen en omstreken wisten het: elke tweede en vierde vrijdag van de maand was de zolder dé plek om prachtige optredens te beleven en nieuwe vriendschappen te sluiten.
De Originele JazzZolder (1998 - 2006)
In 1998 begon de JazzZolder zijn reis op een intieme zolder in de Refugie van Grimbergen, een plek die al snel uitgroeide tot een geliefde ontmoetingsplaats voor jazzliefhebbers. De huisbewaarders van het parochiecentrum van O.-L.-Vrouw o/d Dijle openden hun zolder voor vrienden en muzikanten, waar jazzplaten en -cd’s werden gedraaid door een echte “jazz-dj”. Deze avonden, aanvankelijk voor een klein publiek, trokken al snel meer bezoekers aan, waaronder jonge muzikanten die graag wilden optreden.
De vzw Jazzzolder verkeert in blakende gezondheid. Het ledenaantal is in de loop der jaren gegroeid tot het huidige aantal van ongeveer 90. De groeiende achterban blijkt ook uit de grote belangstelling voor de website en de elektronische nieuwsbrief, samen met o.a. Facebook de voornaamste communicatiemiddelen van de Jazzzolder. De nieuwsbrief bijvoorbeeld wordt naar meer dan 1500 emailadressen verstuurd.
Het nieuwe podium, zoveel was duidelijk, beantwoordde aan een dwingende behoefte. Mechelen, ooit de stek van legendarische jazzclubs zoals o.a. de Begijnenzolder en de New Standard, was voor liefhebbers van dit muziekgenre een braakland geworden. Het was dus onder een gunstig gesternte dat in 1998 de vzw Jazzzolder het licht zag.
Intussen had de zolder een ware transformatie ondergaan, waarin afgedankte banken, een geïmproviseerde toog en een goed uitgekiende belichting de toon zetten. Bezoekers en muzikanten waren het roerend eens: de met een uitstekende akoestiek gezegende zolder was een van de gezelligste jazzclubs van het land “en zelfs ver daarbuiten” (dixit o.a. Jef Neve). Er werd niet alleen aan het interieur getimmerd. Occasionele concerten maakten plaats voor een volwassen programmering. Jazzliefhebbers uit Mechelen en ruime omstreken konden er onderhand hun klok op gelijkzetten: iedere tweede en vierde vrijdag van de maand was het verzamelen geblazen op ‘de zolder’ om er te luisteren naar prachtige optredens, en er hun (nieuwe) vrienden te zien.
De Kapel aan Sint-Romboutskerkhof (2006 - 2017)
Na acht fantastische jaren op de originele zolder, verhuisde de JazzZolder in november 2006 naar een nieuwe thuis in een oude kapel op de Wollemarkt, officieel bekend als Sint-Romboutskerkhof 2. Deze locatie bood een unieke combinatie van jazzmuziek en videokunst, wat creatieve perspectieven opende voor zowel artiesten als publiek.
De reacties op de nieuwe locatie waren unaniem positief en de kapel werd al snel omarmd als het nieuwe jazzcentrum van Mechelen.
Op vrijdag 10 november 2006 echter verzamelden we een laatste keer op onze vertrouwde zolder. Noodgedwongen moesten we deze prachtige locatie verlaten.
Vrijdag 24 november vond het eerste concert plaats op onze nieuwe locatie. Het ging om een oude kapel op de Wollemarkt in het centrum van Mechelen, al luidde het officiële adres volgens de postbode Sint-Romboutskerkhof 2. De vzw Contour (videokunsten) was graag bereid ons onderdak te verlenen. Jazzmuziek en videokunst onder één hoed, dat opende creatieve perspectieven.
“Partir c’est mourir un peu”, sprak ooit een Franse dichter. En inderdaad, het was met spijt in het hart en een schat aan mooie herinneringen dat we na acht fantastische jaren de deur van onze zolder dichttrokken. De nieuwe locatie oogde totaal anders, maar daarom niet minder sfeervol. Centraal gelegen, omringd door parkeerplaatsen, geen halsbrekende trappen, een ruim podium, een afzonderlijk café waar naar believen kon getaterd worden, het waren enkele evidente troeven. Het werd voor iedereen wat wennen aan een jazzzolder op het gelijkvloers maar de nieuwe locatie op de Wollemarkt bood wel de ruimte en de mogelijkheden om onze club verder uit te bouwen.
De reacties op de “nieuwe jazzzolder” waren unaniem positief en lovend: “het was of we daar al jaren zaten…..”. Ook de muzikanten waren enthousiast over het “nieuwe podium”.
De Refuge in de O.L.V.-straat (2017 - 2019)
In oktober 2017 moest de JazzZolder opnieuw verhuizen, deze keer naar de repetitieruimte van het Onze-Lieve-Vrouwkoor in de Refuge van Grimbergen. De rijke geschiedenis van deze locatie bood een unieke ambiance voor de concerten, en de JazzZolder bleef een geliefde plek voor zowel gevestigde als opkomende muzikanten.
De Refuge, met zijn historische allure, bood een nieuwe thuis voor de jazzgemeenschap van Mechelen.
Maar in oktober 2017 moest de jazzzolder opnieuw naar een andere locatie verhuizen; de eigenaar van de kapel verkocht het pand aan het Sint Romboutskerkhof. Het Onze Lieve Vrouwkoor bood ons daarop onderdak, zodat de concerten van de jazzzolder na 19 jaar toch verder kunnen plaats vinden.
U bent welkom in de repetitieruimte van het Onze-Lieve-Vrouwkoor op het binnenplein rechts op de eerste verdieping. De Refuge van Grimbergen in de Onze-Lieve-Vrouwestraat te Mechelen behoorde tot de Norbertijnenabdij van Grimbergen sinds 1426 maar werd rond de 16e of 17e eeuw nieuw heropgebouwd. Ze verzekerde de link tussen de landelijke abdij en de stedelijke omgeving en diende als verblijfplaats voor reizende kloosterlingen en als verzamelpunt voor abdij-inkomsten. Hierdoor verwierf de refuge prestige bij de stedelingen.
Het complex kwam tijdens de Franse Revolutie in privéhanden waardoor het een tijdje werd gebruikt als private woonst en later als school. Heden wordt het geheel gebruikt als parochiezaal en buurtcentrum bij de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijle kerk en voor de Mechelse jeugdbeweging Jamaswapi. Van de oorspronkelijke vier vleugels van het refugehuis bleven er twee 16- of 17de-eeuwse bewaard. De vleugel links van de binnenkoer werd in 1886 vervangen. De vierde vleugel werd rond 1800 definitief afgebroken.
Aan de zijde van de Onze-Lieve-Vrouwestraat op nr 52 werd een nieuw poortgebouw in blauwe hardsteen opgetrokken en op de gevel gedateerd ‘anno 1777’. De siervazen er bovenop werden in 1990 gereconstrueerd naar een prent van Jean Baptist De Noter. (Bron: http://mechelen.mapt.be/wiki/Refugie_van_Grimbergen).
Het Predikheren in Zaal Mandela (Sep 2019 - Sep 2024)
In september 2019 kondigde zich opnieuw een verhuis aan; de jazzzolder is vaste resident geworden in Het Predikheren. Hier vindt de stadsbibliotheek haar nieuwe thuis. De concerten gingen nu door in de zaal “Mandela” van Het Predikheren, Goswin De Stassartstraat 88 in Mechelen.
De JazzZolder Vandaag
In september 2024 eindigden de restauratiewerken aan de Predikherenkerk, en zo kon de jazzzolder nog eens verhuizen, niet zo heel ver van de bibliotheek maar naar de heringerichte Predikherenkerk.
De concertzaal in de kerk biedt plaats aan 130 personen, ideaal om opnieuw over te gaan naar 1 concert met pauze. Het eerste concert in de Predikherenkerk op 27/9/2024, Het Philip Catherine Piano Trio, zal nog lang in het geheugen blijven van de massaal opgekomen jazzliefhebbers!
